5 Penyebab Rambut Gugur

Rambut gugur sering jadi topik hangat, terutama bila ia berlaku lebih cepat daripada biasa. Ada yang salahkan syampu, ada yang kata sebab stres, ada pula percaya ia tanda awal penuaan. Tapi realitinya, jawapan kepada kenapa rambut gugur banyak setiap hari tidak semudah itu. Ia boleh berpunca daripada faktor genetik, hormon, pemakanan, rawatan perubatan, malah cara kita urus rambut sendiri.

Artikel ini akan membincangkan dengan terperinci bagaimana rambut gugur berlaku, punca utama, rawatan, peranan pemakanan dan vitamin untuk rambut gugur, serta bagaimana elakkan salah diagnosis.

Bagaimana Rambut Gugur Nampak

Rambut gugur tidak sama bagi setiap orang. Ada yang berlaku perlahan, ada juga yang mendadak.

Bentuk keguguran rambut yang biasa termasuk:

• Penipisan perlahan di bahagian atas kepala. Lelaki biasanya alami garis rambut yang semakin naik, manakala wanita alami belahan rambut yang semakin luas.
• Kehilangan rambut dalam bentuk tompok bulat atau tidak sekata di kepala, janggut, atau kening.
• Rambut tercabut dengan mudah ketika menyikat, mencuci, atau menarik perlahan.
• Kehilangan rambut seluruh badan akibat rawatan perubatan seperti kemoterapi.
  Kulit kepala bersisik, merah, atau bernanah – tanda jangkitan kulat (kurap kulit kepala).

Rambut gugur juga boleh diiringi simptom lain seperti kulit kepala gatal, pedih, atau rasa tegang.

Punca Utama Rambut Gugur

1. Keturunan (Androgenetic Alopecia)

Rambut gugur berpunca daripada genetik adalah punca paling biasa di seluruh dunia. Lelaki biasanya mengalami kebotakan bermula di bahagian dahi dan atas kepala (male pattern baldness), manakala wanita mengalami penipisan merata (female pattern hair loss). Folikel rambut semakin mengecil seiring usia sehingga berhenti menghasilkan rambut.

2. Usia

Dengan bertambah umur, kitaran pertumbuhan rambut semakin perlahan. Folikel berhenti menghasilkan rambut baharu, menyebabkan rambut menipis dan warna rambut pudar. Wanita juga boleh alami garis rambut yang semakin surut secara semula jadi.

3. Perubahan Hormon

Kehamilan, melahirkan anak, menopaus, atau perubahan kontraseptif hormon boleh ubah keseimbangan hormon dalam tubuh. Semasa hamil, rambut kelihatan lebih tebal kerana kurang gugur. Selepas bersalin, rambut yang “tertahan” akan gugur serentak dalam 3 hingga 6 bulan pertama.

4. Rawatan Perubatan dan Ubat-Ubatan

Beberapa jenis ubat boleh menyebabkan rambut gugur, termasuk ubat darah tinggi, arthritis, kemurungan, gout, dan ubat jerawat tinggi vitamin A. Rawatan kemoterapi pula boleh menyebabkan keguguran rambut menyeluruh, tetapi biasanya rambut tumbuh semula selepas rawatan selesai.

5. Kekurangan Nutrisi

Rambut memerlukan nutrisi yang cukup untuk kekal kuat. Kekurangan zat besi boleh menyebabkan rambut gugur bersama gejala lain seperti kuku rapuh, kulit pucat, lemah, atau jantung berdebar. Kekurangan protein pula membuat badan berhenti menghasilkan rambut baru untuk menjimatkan tenaga, menyebabkan rambut gugur selepas beberapa bulan.

6. Stres dan Tekanan Emosi

Tekanan besar, sama ada fizikal atau emosi, boleh mengganggu kitaran rambut. Rambut mungkin berhenti tumbuh seketika, menjadikannya mudah luruh apabila disikat. Dalam sesetengah kes, sistem imun menyerang folikel rambut sendiri, menyebabkan alopecia areata.

7. Pembedahan Penurunan Berat Badan

Selepas pembedahan bariatrik, keguguran rambut kerap berlaku akibat kekurangan zink atau nutrisi lain. Biasanya doktor akan cadangkan suplemen zink dan kuprum untuk mengurangkan kesan ini.

8. Gaya Rambut dan Bahan Kimia

Ikatan rambut terlalu ketat seperti tocang atau ekor kuda boleh menarik akar rambut (traction alopecia). Penggunaan bahan kimia seperti bleaching, rebonding, atau haba berlebihan juga melemahkan struktur rambut sehingga patah dan gugur.

Rawatan Rambut Gugur

Tidak semua keguguran rambut perlukan rawatan, tetapi jika berlebihan, rawatan boleh membantu:

• Ubat topikal atau oral termasuk minoxidil untuk lelaki dan wanita manakala finasteride khusus untuk lelaki.
• Terapi laser tahap rendah digunakan untuk merangsang folikel rambut menjadi aktif semula.
• Suntikan steroid biasanya diberikan kepada pesakit yang mengalami alopecia areata.
• Pemindahan rambut atau hair transplant menjadi pilihan kekal jika rawatan lain tidak berkesan.
• Penjagaan rambut yang lembut seperti mengurangkan haba, menggunakan syampu ringan dan mengelakkan ikatan ketat dapat membantu mengurangkan keguguran.

Pemakanan dan Vitamin untuk Rambut Gugur

Keguguran rambut sering dikaitkan dengan diet tidak seimbang. Beberapa nutrisi penting dan vitamin untuk rambut gugur terbukti menyokong pertumbuhan rambut:

1. Biotin (Vitamin B7)

Kajian melibatkan wanita dengan rambut menipis mendapati mereka yang mengambil suplemen mengandungi biotin, zink, dan zat besi mengalami pertumbuhan rambut lebih baik selepas 6 bulan. Namun, kerana suplemen itu mengandungi banyak bahan, sukar untuk menentukan sama ada biotin sahaja yang berkesan. Walaupun begitu, vitamin untuk rambut gugur seperti biotin tetap penting kerana ia menghasilkan keratin, protein asas rambut.

2. Zat Besi

Kajian menunjukkan wanita dengan keguguran rambut kronik mempunyai tahap ferritin yang rendah. Ferritin adalah bentuk simpanan zat besi dalam tubuh. Kekurangan ferritin boleh menyebabkan rambut gugur berterusan, dan peningkatan tahap ferritin melalui diet atau suplemen membantu memperbaiki keadaan.

3. Zink dan Kuprum

Kekurangan zink boleh menyebabkan keguguran rambut serius. Suplemen zink terbukti membantu pesakit selepas pembedahan bariatrik yang mengalami keguguran rambut. Kuprum pula diperlukan untuk menyeimbangkan kesan zink dan mengekalkan kesihatan folikel.

4. Protein

Rambut diperbuat daripada keratin, sejenis protein. Jika diet rendah protein, badan akan menghentikan pertumbuhan rambut. Selepas 2 hingga 3 bulan, rambut akan mula gugur lebih banyak.

Mengambil vitamin untuk rambut gugur boleh membantu, tetapi ia perlu disesuaikan dengan keperluan individu. Tidak semua orang mengalami keguguran rambut kerana kekurangan nutrisi.

Salah Diagnosis

Keguguran rambut tidak semestinya alopecia biasa. Ada beberapa keadaan lain yang boleh kelihatan serupa:

• Kurap kulit kepala atau tinea capitis ialah jangkitan kulat yang menyebabkan tompok bersisik dan rambut patah.
• Lichen planopilaris ialah penyakit kulit yang jarang berlaku dan boleh merosakkan folikel secara kekal.
• Anemia kekurangan zat besi menyebabkan rambut mudah rapuh bersama simptom lain seperti kulit pucat.
• Penyakit tiroid sama ada hipertiroid atau hipotiroid boleh mengganggu kitaran pertumbuhan rambut.

Jika anda sering tertanya-tanya kenapa rambut gugur banyak setiap hari, penting untuk buat pemeriksaan doktor. Ia mungkin tanda awal penyakit lain.

Kesimpulan

Rambut gugur adalah masalah yang sangat biasa, tetapi puncanya tidak boleh dipandang ringan. Ia boleh disebabkan oleh keturunan, hormon, penyakit, ubat-ubatan, tekanan, atau kekurangan nutrisi. Walaupun ada banyak rawatan moden, asas paling penting ialah pemakanan sihat, gaya hidup seimbang, dan penjagaan rambut yang lembut.

Vitamin untuk rambut gugur seperti biotin, zat besi, zink, dan protein boleh membantu menyokong pertumbuhan rambut, tetapi keberkesanannya bergantung pada punca sebenar. Jika keguguran rambut berlarutan, berjumpalah dengan doktor untuk diagnosis yang lebih tepat.